به نقل از «آنا»

یادگیری زبان در عصر اپلیکیشن‌های هوش مصنوعی چه فایده‌ای دارد؟

تاریخ انتشار: ۱۶ اسفند ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۸۹۴۷۳۸

خبرگزاری علم و فناوری آنا؛ سخن گفتن به زبان‌های دیگر و درک مفاهیم بیگانه شاید رویای انسان‌ها در همه قرون گذشته بوده است. در رمان علمی، تخیلی و مشهور «راهنمای مسافران مجانی کهکشان» به قلم داگلاس آدامز، نویسنده بریتانیایی، شخصیت اصلی داستان، موجودی افسانه‌ای به نام «ماهی بابِل» را در گوش خود می‌گذارد و به کمک آن تمام زبان‌های بیگانه را می‌فهمد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

آیا قرار است ما با استفاده از هوش مصنوعی به چنین چیزی برسیم؟ در گزارش حاضر که از پایگاه اینترنتی ساوت چاینا مورنینگ پست برگردان شده است کارشناسان حوزه زبان و ترجمه به طور تخصصی به این موضوع پرداخته‌اند.

اپلیکیشن‌های ترجمۀ گفتار مدام در حال بهبود هستند و کمپانی‌های بزرگ و پیشرو، چون گوگل و سامسونگ و نرم‌افزار چت‌جی‌پی‌تی نیز گام‌های بزرگی را در حوزه فناوری ترجمه با هوش مصنوعی برداشته‌اند. در حالی که هنوز محدودیت‌هایی برای فناوری مبتنی بر هوش مصنوعی وجود دارد، کارشناسان می‌گویند پیشرفت‌های بزرگی در راه است. هدف این اپلیکیشن‌ها، ترجمه گفتار‌به‌گفتار در لحظه است و در صورت محقق شدن چنین هدفی، تأثیر آن بر چگونگی یادگیری زبان برای زبان‌شناسان مهم است. فناوری هوش مصنوعی در حوزه زبان و ترجمه این پرسش را به ذهن می‌آورد که چرا با وجود چنین اپلیکیشن‌هایی باید همچنان برای یادگیری زبان تلاش کنیم؟

متخصصان زبان چه می‌گویند؟

آناتول استفانوویچ (Anatol Stefanowitsch)، زبان‌شناس و استاد دانشگاه آزاد برلین در آلمان، می‌گوید به لطف پیشرفت‌های یادگیری ماشینی، ما در حال حاضر سیستم‌های ترجمه همزمان گفتار داریم که می‌تواند کار دشوار یادگیری یک زبان خارجی را منسوخ کند.

او می‌گوید: تشخیص گفتار و ترجمه مبتنی بر رایانه برای بسیاری از اهداف روزمره تا حد چشمگیری پیشرفت کرده است و بر روی اغلب تلفن‌های هوشمند مدرن اغلب یک برنامه مترجم گفتار نصب شده است. هدف ازا ین اپلیکیشن‌ها ترجمه ماشینی گفتار در لحظه است، یعنی با کمترین تأخیرِ ممکن.

بنا بر اعلام بنیاد گوته، اکنون پیش‌نیاز‌های فناورانه این امر وجود دارد. بنیاد گوته که در سال‌های اخیر به مؤسسه زبان گوته شناخته می‌شود در سال ۱۹۵۱ و در راستای گسترش فعالیت‌های زبان آلمانی فرهنگستان تأسیس شد و رسالت آن گسترش زبان و فرهنگ آلمانی در بیرون از مرز‌های آلمان است.

از طرفی، کارشناسان انجمن فرهنگی آلمان، که مبادلات فرهنگی و مطالعه زبان آلمانی را در خارج از این کشور ترویج می‌کند، بین ترجمه از یک زبان به زبان دیگر و مهارت یادگیری زبان خارجی تمایز قائل می‌شوند و می‌گویند یادگیری زبان دوم «بسیار فراتر از ترجمه همزمان» است.

ترجمه‌های ماشینی با نوعی زبان «متوسط» تولید می‌شوند و به همین دلیل است که همیشه «به‌شدت کلیشه‌ای» به نظر می‌رسند و اصالتی ندارند.

پیشرفت‌ها و محدودیت‌های اپلیکیشن‌های ترجمه گفتار

همین چند سال پیش، وقتی برای اولین بار گوشی‌های هوشمند توانستند با استفاده از دوربین خود یک متن را ترجمه کنند کاری شبیه جادو به نظر می‌رسید، اما امروزه اپلیکیشن‌هایی وجود دارند که گفتار را در لحظه به متن تبدیل می‌کنند و تا حد زیادی موانع زبانی را برطرف کرده‌اند که البته با تأخیر زمانی در برخی گفتگو‌ها همراه است. مثلاً اگر در کشوری خارجی که زبان آن را بلد نیستید بخواهید به رستوران برود اپلیکیشن ترجمه هم‌زمان به صورت صوتی کارتان را در لحظه راه می‌اندازد و فاصله گفتار شما تا ترجمه را بسیار کم می‌کند.

این اپلیکیشن‌ها با محدودیت‌هایی نیز همراه هستند و ممکن است در اثر صدا‌های پس‌زمینه، صدای گفتار اصلی را به‌درستی استخراج نکنند که در نتیجه بر دقت ترجمه اثرگذار است. در کنار این موارد، جملات پیچیده، تفاوت‌های ظریف زبانی و فرهنگی، عبارات اصطلاحی و مواردی از این دست نیز مشکل‌ساز هستند.

برای مثال ترجمه  اصطلاح“a piece of cake”  اگر به صورت کلمه به کلمه (یک تکه کیک) انجام شود در زبان مقصد بی‌معناست حال آنکه مترجم انسانی می‌داند که این اصطلاح کنایه از کار آسان و معادل مناسب آن مثلاً در زبان فارسی «مثل آب خوردن» است.

آیا همچنان باید زبان‌آموزی کنیم؟

حال این پرسش پیش می‌آید که یادگیری یک زبان خارجی در دنیای جدید و جسورانۀ هوش مصنوعی چه لزومی دارد. پاسخ استفانوویچ به این پرسش مثبت است و می‌گوید: «قطعاً فکر می‌کنم زبان‌آموزی همچنان ارزشمند است، چرا که ارتباطات صرفاً در تبادل اطلاعات خلاصه نمی‌شود و بخش مهمی از آن تعامل انسانی است.»

استفانوویچ می‌افزاید: «اگر قرار باشد هر گفته‌ای توسط رایانه ترجمه شود،  دیگر نمی‌توان به طور کامل در فرهنگ دیگری غرق شد. هر زبان مظهر دیدگاه خاصی از جهان است و شما فقط با یادگیری زبان می‌توانید آن را بشناسید.»

اهمیت گفتار طبیعی

گفتار طبیعی باعث ایجاد همدلی می‌شود و زبان‌شناسان مؤسسه گوته نیز ضمن موافقت با چنین رویکردی با اشاره به افزایش تعداد کارکنان خارجی کادر درمان در آلمان که زبان مادری آنها آلمانی نیست می‌گویند: «آیا قرار است در جهانی زندگی کنیم که کارکنان کادر درمان از طریق ترجمه همزمان با بیماران ارتباط برقرار می‌کنند؟»

امروزه شاید با دسترسی به ابزار‌های ترجمه دیجیتال، آموزش زبان خارجی به روش سنتی چندان جالب نباشد و قدیمی به نظر برسد. با این وجود، استفانوویچ می‌گوید که اپلیکیشن‌های یادگیری زبان می‌توانند مکمل آموزش زبان در مدارس یا آموزشگاه باشند، اما قرار نیست جایگزین آنها شوند.

زبان‌آموزی همچنان ارزشمند است، چرا که ارتباطات صرفاً در تبادل اطلاعات خلاصه نمی‌شود و بخش مهمی از آن تعامل انسانی است.

تغییر نقش معلمان

توصیه مؤسسه گوته نیز این است که با ورود ابزار‌های هوشمند بهتر است نقش معلمان در آموزش زبان‌های خارجی از «انتقال دانش» به «حمایت فعالانه از زبان‌آموزان» تغییر کند.

نکته دیگری که استفانوویچ درباره آن هشدار می‌دهد این است زبان آموزان می‌توانند انجام تکالیف منزل خود را به نرم‌افزار‌های هوش مصنوعی بسپارند و در نتیجه او توصیه می‌کند در آینده باید به سراغ تکالیفی برویم که توسط هوش مصنوعی قابل انجام نیست.

بی‌اصالتی ترجمه‌های ماشینی

استفانوویچ می‌گوید: ترجمه‌های ماشینی با نوعی زبان «متوسط» تولید می‌شوند و به همین دلیل است که «همیشه به‌شدت کلیشه‌ای به نظر می‌رسند و اصالتی ندارند». مؤسسه گوته نیز هشدار می‌دهد که استفاده گسترده از سیستم‌های ترجمه هم‌زمان می‌تواند دایره واژگان افراد را کاهش دهد و همچنین گویش‌ها و زبان‌های محلی را به خطر بیندازد و در نتیجه زبان را ضعیف می‌کند.

حکم فعلی زبان‌شناسان در این خصوص آن است که ترجمه را انسان‌ها باید انجام دهند، نه ماشین‌ها!

آینده اپلیکیشن‌های ترجمه

استفانوویچ معتقد است که برنامه‌های ترجمه گفتار ممکن است اشتباهاتی داشته باشند، اما او به آینده یادگیری ماشینی در این زمینه خوش‌بین است و می‌گوید با پیشرفت سریع فناوری، می‌توان انتظار داشت که شاهد پیشرفت‌های قابل‌توجهی در تشخیص و ترجمه گفتار باشیم.

کارشناسان بنیاد گوته نیز یادگیری زبان خارجی را در آستانه تغییری عمیق می‌بینند و با توسعه سریع مدل‌های هوش مصنوعی مانند چت‌جی‌پی‌تی که متنی شبیه انسان تولید می‌کند و نیز کاربرد‌های آن شامل ترجمه زبان، این پیشرفت سرعت بیشتری پیدا می‌کند و فرایند یادگیری و همچنین نحوه برقراری ارتباط ما را متحول خواهند کرد.

انتهای پیام/

نازنین احسانی طباطبایی

منبع: آنا

کلیدواژه: هوش مصنوعی ترجمه زبان ترجمه ماشینی زبانشناسی گوته یادگیری زبان اپلیکیشن ها ترجمه گفتار هوش مصنوعی زبان خارجی پیشرفت ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ana.press دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۸۹۴۷۳۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

هزینه فایده سفر رئیس جمهور به پاکستان

محمد حسین بنی اسدی، سرکنسول سابق ایران در لاهور پاکستان و کارشناس مسائل شبه قاره در یادداشتی برای جماران نوشت:

ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور کشورمان به‌دعوت ‌آقای شهباز شریف نخست وزیر  پاکستان، در راس یک هیئت عالی رتبه سیاسی ، اقتصادی ، امنیتی و فرهنگی و به منظور یک دیدار سه روزه رسمی در تاریخ  سوم اردیبهشت وارد اسلام آباد پایتخت پاکستان شد . ابراهیم رئیسی  پس بازدید از دو شهر بزرگ لاهور و کراچی در تاریخ پنجم اردیبهشت این کشور را به مقصد سریلانکا ترک کرد.

ابراهیم رئیسی در بدو ورود به اسلام آباد از سوی آقای ریاض حسین پیرزاده وزیر مسکن پاکستان مورد استقبال قرار گرفت . رییس جمهور کشورمان در کاخ نخست وزیری مورد استقبال شهباز شریف نخست وزیر قرار گرفت و طی اقامت در اسلام آباد  علاوه بر نخست وزیر با آصف علی زرداری رئیس جمهور ، ایاز صادق رئیس مجلس نمایندگان، یوسف رضا گیلانی رئیس مجلس سنا  و  ژنرال عاصم منیر فرمانده ارتش پاکستان دیدار و گفتگو کرد.  

طبعا در این گفتگوها طیف گسترده ای از موضوعات سیاسی، اقتصادی، امنیتی، فرهنگی در حوزه‌ دوجانبه، منطقه ای و بین المللی  مورد  گفتگو و تبادل نظر قرار گرفت که  منجر به امضای  هشت فقره سند شامل ٣ توافقنامه و ۵ یادداشت تفاهم مشترک بین ایران و پاکستان به شرح زیر شد : ١. موافقتنامه امنیتی  ٢. موافقتنامه قضایی در امور مدنی و تجاری ٣. موافقتنامه در امور بهداشت دامی ۴. یادداشت تفاهم  ایجاد مناطق آزاد و مناطق ویژه اقتصادی ۵. یادداشت تفاهم توسعه منابع انسانی پاکستان ۶. یادداشت تفاهم  تبادل فیلم‌های سینمایی ٧. یادداشت تفاهم شناسایی متقابل استاندارد ٨. یادداشت تفاهم همکاری های حقوقی .

سرانجام  این دیدار با صدور یک بیانیه مشترک مرسوم در سفرهای سطح بالا به اتمام رسید و  آقای رئیسی اسلام آباد را به مقصد لاهور و کراچی ترک کرد.

 دیدار رییس جمهور به پاکستان قبل از تنش اخیر  بین ایران و اسرائیل تنظیم شده بود و ارتباطی با تحولات اخیر در آسیای غربی نداشت.گرچه توسط برخی شخصیت‌ها اشاراتی به  اقدام شجاعانه ایران در هدف قرار دادن اسرائیل  شد.

طی این سفر رسانه های پاکستان  در سطح گسترده ای به پوشش خبری پرداختند.  در سفر به لاهور و کراچی نیز مجموعه ای از برنامه‌های عمدتا فرهنگی و دیپلماسی عمومی برای رئیس جمهور و همسرش تدارک دیده شد که انعکاس گسترده ای در ایران  و پاکستان داشت.  در نظام‌های فدرال مانند پاکستان  سروزیر ایالت یا استاندار و وزیران ایالات هیچگونه اختیار مذاکره و تبادل نظر در امور کلان مثل سیاست خارجی، دفاعی، امنیتی و اقتصادی ندارند و صرفا سفر رئیس جمهور به این دو ایالت در چارچوب دیپلماسی عمومی  قابل ارزیابی است .

تبادل سفر و گفتگو های مستمر و مستدام در سطوح عالی بین دو کشور همسایه امری پسندیده و ضروری است مشروط بر اینکه اینگونه سفرها به نتایج ملموس منجر  و  موازین معمول و تشریفاتی در شأن  دو کشور نیز  مراعات شود.   به تعبیری مورد اشتیاق طرفین  و به صورت مرضی الطرفین  صورت گیرد ، در این سفر مواردی احساس می شود که نشان از عدم اشتیاق  طرف پاکستانی می دهد از جمله در حوزه تشریفات و استقبال از رئیس جمهور کشورمان  نوعی عقب گرد نسبت به گذشته احساس می شود .

 به یاد دارم در سفر آقای روحانی به اسلام آباد در سال ۹۵ که شخصا شاهد بودم در همین  فرودگاه‌ شخص نواز شریف نخست وزیر وقت در پایین پلکان هواپیما از آقای حسن روحانی استقبال کرد و به نشانه احترام چند توپ نیز شلیک شد، به هنگام خروج نیز شخص رئیس جمهور آقای  ممنون حسین در فرودگاه  مهمان را بدرقه کرد و طی اقامت کوتاه  آقای حسن روحانی دو مراسم ضیافت نخست وزیر و رئیس جمهور  پاکستان برگزار شد.

 اکنون در این سفر حضور وزیر مسکن پاکستان آقای ریاض حسین پیرزاده  جای پرسش است و در عرف دیپلماتیک  نوعی کاهش مراسم تشریفات سفر تعبیر می شود.

دست آوردهای سفر شامل هشت فقره سند فوق الذکر ، نامگذاری خیابانی به نام ایران ، دکترای افتخاری به رئیس جمهور ، بیانیه مشترک و چند مراسم  فرهنگی و باز دید از چند مکان فرهنگی  برای رییس جمهور و همسرش در مجموع از وزانت و اعتبار در  چنین سطحی  برخوردار نیستند.

 اسناد امضاء شده در این سفر نیز از اهمیت و جایگاه خاصی حکایت  نمی کند،  به ویژه یادداشت تفاهم ها در شأن یک چنین دیدار عالی رتبه نیست و حتی در سفر مدیران میانی نیز قابل حصول بود .

هدف‌گذاری  ده میلیاردی مبادلات تجاری  بین دو کشور نیز  با توجه به تحریم‌های ایران و تاکید پاکستان بر رعایت این تحریم ها  اقدامی حساب شده تلقی نمی شود به ویژه اینکه  طی چند دهه  گذشته دو کشور حتی نتوانسته اند سطح مبادلات خود را به ۵ میلیارد برسانند، حال ناگهان سطح ۱۰ میلیارد دلار را هدف گذاری کرده اند. همزمان با این سفر سخنگوی وزارت خارجه آمریکا بار دیگر پاکستان را تهدید به تحریم کرد و گفت احتمال تحریم کشورهایی که به دنبال همکاری تجاری با ایران هستند وجود دارد.

 مبتکر هدف‌گذاری سطح ده میلیارد دلاری بین دو کشور باید روشن سازد  در حالی که چندین سال است  ایده شعار پنج میلیاردی توسط ایران ناکام مانده،  حال چگونه و با چه ابزاری ده میلیارد دلار هدف‌گذاری شده آنهم با وحود تحریم ها  و ارتباط نداشتن ایران با نهادهای اقتصادی جهان .

صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران قبل از سفر رئیس جمهور کلیپی از میزان مبادلات تجاری ایران و پاکستان را با رقم حدود  دو میلیارد دلار صادرات ایران و ۶۷۳ میلیون دلار  صادرات پاکستان به ایران پخش کرد. رئیس جمهور نیز از هدف گذاری ۱۰میلیارد دلاری برای مبادلات تجاری بین دو کشور سخن به میان آورد، این در حالی است که  تحریم های  ایران عملا تجارت مستقیم با پاکستان را مختل کرده است.

 سفر رئیس جمهور به دو شهر بزرگ لاهور و کراچی  بسیار به جا و مناسب ارزیابی می شود ولی باید این نکته را در نظر داشت که مردم پاکستان به طور کلی نسبت به ایران از چنین ابراز احساسات و علاقه ای برخوردارند و لذا نباید آن را محدود  و منحصر به  این سفر آقای رئیسی کرد  . این علاقه پاکستانی‌ها به ایران ریشه در تاریخ ، فرهنگ و پیوندهای مشترک تمدنی دارد که در نتیجه این عوامل و عناصر ، همدردی و همدلی و همراهی مردم پاکستان نسبت به ایران را ایجاد کرده است.

 و اما ارزیابی نهایی از سفر رئیس جمهور به پاکستان:

 تشریفات سطح پایین و دو روز سفر به لاهور و کراچی از نظر برخی  بیانگر آن است که این سفر به اصرار طرف ایرانی صورت گرفته تا آقای رئیسی برای سفر به سریلانکا  مستمسک سفر پاکستان را داشته باشد . پاکستانی‌ها در مراودات با کشورهایی مثل ایران به امتیازات اقتصادی چشم دوخته اند همان انتظاری که از عربستان و سایر کشورهای عربی دارند.  ولی از قرار معلوم نسبت به امتیاز مالی از ایران مایوس شده و از طرف دیگر دندان های ما را شمرده و ذائقه مسئولین را تشخیص داده اند.  از این رو با اظهارات ستایش گونه و مدیحه  سرایی از قدرت و شوکت و عظمت ایران در گذشته و حال  دل ما را خوش کنند.   در این سفر هم برخی چهره ها از ایران به‌عنوان پادشاه جهان اسلام و شیر خاور میانه یاد کردند و البته از اینکه دل ما از عملیات  وعده صادق خنک شده، سخن گفتند. ظاهراً این شگرد پاکستانی‌ها  جواب هم داده و رضایت طرف ایرانی را نیز جلب کرده  است.

 قبل از انقلاب در پاکستان ، ایران از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده‌ ولی طی چهار دهه گذشته به مرور این جایگاه ‌ایران  تقلیل یافته و عربستان و کشورهای حوزه خلیج فارس جای آن را گرفته اند  به طوریکه شهباز شریف اولین سفر خارجی خود را به عربستان اختصاص داد و متعاقب آن،  وزیر خارجه عربستان در صدر یک هیئت  اقتصادی و سیاسی به اسلام آباد سفر کرده و پیرامون چگونگی سرمایه گذاری در پاکستان به مذاکره ‌پرداخت.  قرار است در آینده نزدیک، یک هیئت  شامل شرکتهای عربستانی برای اجرای این تفاهمات به پاکستان  سفر کنند.

پاکستان زمانیکه انتظارات خود از ایران را عملی نمی بیند و از سوی دیگر روابط را در یک فاز بی اعتمادی  و بعضآ چالشی مثل تشکیل گروه زینبیون، موشک‌پرانی و گروههای تجزیه طلب و تروریست می بیند طبیعی است که روی روابط با عربستان تمرکز بیشتری کند و به ایران صرفا نگاه نمایشی برای استفاده داخلی داشته باشد.

 در مجموع سطح تشریفات پایین که پاکستان برای رئیس جمهور قائل شد و اسناد نه چندان مهم امضاء شده و دست آوردهای ناچیز سفر  بیانگر این است که اینگونه سفرها ی تشریفاتی و تجملاتی بیشتر با پیگیری ایران صورت گرفته که وزارت خارجه مدیریت آن را به عهده داشته و احتمالا حوزه سیاسی و اقتصادی وزارت  خارجه بیشتر به خاطر کسب اعتبار سعی در متقاعد کردن عالی ترین مقامات از جمله رئیس جمهور به انجام سفر نموده در حالیکه شأن و جایگاه رئیس جمهور کشور  به مراتب بیش از این است که خرج  اینگونه سفر های تشریفاتی با دست آوردهای اندک شود.

به نظر می رسد حوزه  پاکستان در وزارت خارجه  توجه  ویژه شخص وزیر و سازمانهای  نظارتی به برنامه ریزی های سطحی کسانیکه تجربه لازم را  در امور پاکستان ندارند و با دادن اطلاعات نادرست  تصمیم گیران کلان را دچار اشتباه کرده و اعتبار  کشور را قربانی امیال  اداری و صنفی خود می سازند،  طلب می کند.

روابط با پاکستان برای ایران اهمیت حیاتی دارد  و ایجاب می کند به جای این  سفرهای تشریفاتی با دست آوردهای ناچیز به موارد و مطالب عمیق  و سرنوشت ساز  تامین کننده منافع ملی ایران  تمرکز شود وگرنه فرصتهای موجود از بین می رود  به طوری که ترمیم آنها  در آینده  پر هزینه و ناممکن خواهد بود.